Fógra Faisnéise
Coistí um Beartais Straitéiseacha, Grúpaí Comhairleacha agus Brústocaireacht a Rialáil
Is é aidhm an Achta um Brústocaireacht a Rialáil, 2015 (an tAcht), faisnéis a chur ar fáil don phobal faoi cé a bhfuil brústocaireacht á déanamh air agus faoi cad a bhfuil brústocaireacht á déanamh ina thaobh. Ní mór d’aon duine a chomhlíonann gach céim den Tástáil Trí Chéim clárú. Is féidir go mbeidh oibleagáidí faoin Acht ar dhaoine aonair agus ar eagraíochtaí a ghlacann páirt i gCoistí um Beartais Straitéiseacha nó i nGrúpaí Comhairleacha arna mbunú ag comhlacht poiblí. Is é aidhm an fhógra faisnéise seo treoir a thabhairt dóibh agus iad ag breithniú cé acu is gá dóibh clárú ar an gClár Brústocaireachta nó nach gá.
An Tástáil Trí Chéim
Chun go measfar gur “cumarsáid iomchuí” í cumarsáid chun críocha an Achta, ní mór an chumarsáid na critéir seo a leanas a chomhlíonadh:
1) Is é duine nó eagraíocht a thagann faoi raon feidhme an Achta a dhéanann an chumarsáid;
2) Baineann an chumarsáid le “ní iomchuí”; agus
3) Déantar an chumarsáid le duine ar Oifigeach Poiblí Ainmnithe é.
Is féidir tuilleadh faisnéise faoin Tástáil Trí Chéim a aimsiú ar an suíomh Gréasáin do Bhrústocaireacht a Rialáil (www.lobbying.ie).
An Cód Trédhearcachta
Gné riachtanach de cheapadh beartais phoiblí is ea fáil a bheith ar Airí agus ar Chomhlachtaí Poiblí ag a bhfuil saineolas, scileanna agus eolas de chuid daoine lasmuigh den tseirbhís phoiblí. Is minic a chuirtear an próiseas sin ar bhonn foirmiúil ach tascfhórsa, grúpa comhairleach nó Coistí um Beartais Straitéiseacha (dá ngairtear “grúpaí oibre” ina dhiaidh seo) a bhunú, áit a bhfuil sé mar chuspóir ag an ngrúpa oibre díriú ar shaincheist bheartais ar leith nó ar shraith ar leith saincheisteanna gaolmhara.
I gcás go bhfuil an bhallraíocht de ghrúpa oibre comhdhéanta de dhuine amháin ar a laghad ar Oifigeach Poiblí Ainmnithe é chun críocha an Achta, d’fhéadfaí a mheas gur cumarsáidí brústocaireachta iad cumarsáidí laistigh den ghrúpa. Is féidir go gceanglófar ar an duine sin atá ag déanamh na gcumarsáidí sin clárú mar bhrústocaire agus tuairisceán ar an gcumarsáid sin a chur faoi bhráid an Chláir Bhrústocaireachta.
Foráiltear leis an Acht, áfach, d’eisceacht ón gceanglas chun clárú a dhéanamh i gcásanna den sórt sin a luaithe atá critéir thrédhearcachta shonraithe curtha i bhfeidhm. Chun an tsaincheist sin go díreach a réiteach, d’fhoilsigh an tAire Airgeadais, Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe Cód Trédhearcachta. Beidh díolúine ag cumarsáidí idir baill de ghrúpaí oibre faoi obair an ghrúpa i gcás go gcomhlíonann an grúpa i gceist an Cód Trédhearcachta.
I gcás go bhfuil tú i gceannas ar ghrúpa comhairleach, ar thascfhórsa nó ar Choiste um Beartais Straitéiseacha nó ag glacadh páirt i gceann ar bith díobh, ní mór duit a thuiscint go bhféadfaí a mheas in amanna gurb ionann agus brústocaireacht na cumarsáidí a dhéantar laistigh den ghrúpa. Ba cheart duit a sheiceáil, dá bhrí sin, go bhfuil an grúpa ag comhlíonadh an Chóid Trédhearcachta.
Tá sé tábhachtach a thabhairt faoi deara, áfach, nach bhfuil feidhm ag an díolúine ach amháin maidir le cumarsáidí a bhaineann le hobair an ghrúpa le linn chruinnithe foirmiúla an ghrúpa. I gcás go mbaineann ball den ghrúpa leas as an deis labhairt leis an Oifigeach Poiblí Ainmnithe ar ball é freisin faoi ní iomchuí ar leithligh, ní bheadh an díolúine sin aige agus is féidir go mbeidh ceangal air bheith cláraithe.
Seirbhíse poiblí ag gníomhú mar rúnaíocht/rúnaí do ghrúpa oibre
I roinnt cásanna, d’fhéadfadh gurb amhlaidh, maidir le heagraíocht nach bhfuil ina comhlacht seirbhíse poiblí ná ina duine aonair nach bhfuil fostaithe ag comhlacht seirbhíse poiblí nó nach bhfuil i seilbh aon oifige i gcomhlacht seirbhíse poiblí, go mbeadh sí ag gníomhú mar rúnaíocht/rúnaí do ghrúpa oibre agus, dá bhrí sin, go mbeadh rochtain eisceachtúil nó fhabhrach aici ar an gcomhlacht poiblí a bhunaigh an grúpa nó ar oifigigh phoiblí ainmnithe sa ghrúpa. Mar atá luaite thuas, ní bheadh feidhm ag an gcumarsáid dhíolmhaithe ach amháin maidir le cumarsáidí a bhaineann le hobair an ghrúpa. Maidir le cumarsáidí nach ndearnadh i gcáil an duine/an chomhlachta mar rúnaí don ghrúpa agus nár bhain le hobair an ghrúpa, ní mheasfaí iad a bheith ina gcumarsáidí díolmhaithe.
Rinne an Coimisiún um Chaighdeáin in Oifigí Poiblí Cód Iompair do dhaoine a sheolann gníomhaíochtaí brústocaireachta a fhoilsiú le déanaí. Déileálann Prionsabal 1 (mír 3) den Chód leis an tsaincheist um rochtain fhabhrach nó eisceachtúil ar oifigigh thofa nó phoiblí. Luaitear sa Chód “[nár] cheart do dhuine a bhfuil rochtain fhabhrach nó eisceachtúil aige nó aici ar oifigigh thofa nó phoiblí, de bhua a bhallraíochta nó a ballraíochta de Choiste, de Ghrúpa Comhairleach, de Thascfhórsa etc., a bhallraíocht nó a ballraíocht a úsáid chun a iarraidh go gcaithfí go fabhrach leis nó léi féin nó leis an eagraíocht/leis an gcomhlacht a bhfuil sé nó sí ag déanamh ionadaíocht dó/di.”
Cuirtear an Cód Trédhearcachta ar áireamh mar Aguisín leis an nóta faisnéise seo. Le haghaidh tuilleadh faisnéise faoin gCód Trédhearcachta nó faoin gCód Iompair, tabhair cuairt ar www.lobbying.ie.
Le haghaidh tuilleadh faisnéise faoin gCód Trédhearcachta, féach an tAguisín nó tabhair cuairt ar www.lobbying.ie.
AGUISÍN: An Cód Trédhearcachta a Chomhlíonadh
Ní mór do ghrúpaí iomchuí na critéir atá sainithe sa Chód Trédhearcachta a chomhlíonadh chun go measfar gur “comhlacht iomchuí” iad (mar atá sainmhínithe san Acht) agus chun go bhféadfaidh siad leas a bhaint as an díolúine atá leagtha amach in alt 5(5)(n) den Acht.
Ní mór faisnéis ina leagtar amach an méid seo a leanas a fhoilsiú ar shuíomh Gréasáin an chomhlachta phoiblí:
- Ainm an Chathaoirligh, mar aon le sonraí faoin eagraíocht a fhostaíonn é;
- Ainm na mBall, mar aon le sonraí faoin eagraíocht a fhostaíonn iad;
- Faisnéis ina leagtar amach cé acu a bhí nó nach raibh aon bhaill nach fostaithe sa tseirbhís phoiblí iad ina n-oifigigh phoiblí ainmnithe roimhe seo;
- Téarmaí tagartha an ghrúpa;
- Clár gnó gach cruinnithe;
- Miontuairiscí gach cruinnithe;
- An t-amchlár is dóigh go mbeidh ag teastáil ón ngrúpa chun a chuid oibre a chríochnú;
- Socruithe tuairiscithe.
Ba cheart an fhaisnéis sin a bheith in áit fheiceálach ar shuíomh Gréasáin na gcomhlachtaí poiblí agus ba cheart í a bheith sorochtana.
Ina theannta sin, tá Cathaoirleach an Ghrúpa freagrach as maoirseacht agus stiúradh a dhéanamh ar obair an Ghrúpa ar bhealach a chinntíonn go bhfeidhmíonn an Grúpa go hiomlán de réir a théarmaí tagartha agus chun leas an phobail. I dtuarascáil deiridh nó i dtuarascáil bhliantúil an Ghrúpa, cuirfidh an Cathaoirleach ráiteas ar fáil ina ndeimhneofar gur cloíodh leis an gCód Trédhearcachta.
Foghrúpaí
Tá feidhm ag ceanglais an Chóid Trédhearcachta maidir le foghrúpaí de chuid an phríomhghrúpa freisin sa chás go bhfuil ballraíocht an fhoghrúpa comhdhéanta d’Oifigeach Poiblí Ainmnithe amháin ar a laghad agus de dhuine amháin ar a laghad ó áit lasmuigh den tseirbhís phoiblí.
Tá sé tábhachtach a thabhairt faoi deara gur do na cumarsáidí sin a dhéantar laistigh de théarmaí tagartha coiste, agus do na cumarsáidí sin amháin, a thabharfar an díolúine dá bhforáiltear leis an gCód Trédhearcachta agus nach féidir díolúine a thabhairt ach amháin do na cumarsáidí sin a dhéantar le linn imeachtaí an choiste – ní bheidh an díolúine sin ag cumarsáidí a dhéantar le linn sosanna nó lasmuigh d’imeachtaí an choiste.
Tráthúlacht an Fhoilsithe:
B’fhearr an fhaisnéis a fhoilsiú ar an mbealach is tráthúla is féidir, ag féachaint do leas an phobail in ionracas an phróisis bhreithniúcháin a chosaint.
Ní mór do gach grúpa faisnéis a fhoilsiú ar a shuíomh Gréasáin faoina bhallraíocht, faoina théarmaí tagartha, faoin amchlár is dóigh go mbeidh ag teastáil uaidh chun a chuid oibre a chríochnú agus faoi shocruithe tuairiscithe.
I gcás gach grúpa, ní mór an fhaisnéis atá ar shuíomh Gréasáin na gcomhlachtaí poiblí a nuashonrú gach 4 mhí ar a laghad ina dhiaidh sin, agus sonraí faoi chláir ghnó, faoi mhiontuairiscí, etc., á gcur ar fáil.
Tá an t-amchlár sin ag teacht leis na ceanglais trédhearcachta faoin Acht um Brústocaireacht a Rialáil, 2015, do dhaoine atá i mbun teachtaireachtaí brústocaireachta. Ní mór tuairisceán a chur isteach gach ceithre mhí i leith gníomhaíochta den sórt sin.
Le haghaidh tuilleadh faisnéise, tabhair cuairt ar www.lobbying.ie nó cuir glao ar (01) 639-5722.