Nóta treorach i leith Rialáil Brústocaireachta agus iarrthóir ag toghcháin

Fuair an An Coimisiún Um Chaighdeán in Oifig Phoiblí roinnt fiosruithe  maidir le comhfhreagrais a seoladh chuig iarrthóirí toghcháin agus an bhféadfaidís a bheith cosúil le brústocaireacht.

Céard is brústocaireacht ann (“Cumarsáid ábhartha”)

Tagraíonn An tAcht um Rialáil Brústocaireachta (An tAcht) do ghníomh brústocaireachta mar “chumarsáid ábhartha”.  Séard is cumarsáid ábhar ann ná aon chumarsáid a

  • D’fhéadfadh a bheith scríofa nó ó bhéal

  • Atá déanta go pearsanta (go díreach nó go indíreach)

  • Atá déanta ag duine atá laistigh de scóp an Achta

  • Atá seolta chuig Oifigeach Cosaint Sonra

  • Atá bainteach le hábhar

  • Níl sé ina díolmhaithe (cumarsáid) díolmhaithe.

Is féidir le cumarsáid ábhartha a bheith foirmiúil nó neamhfhoirmiúil nó a bheith in áit fhoirmiúil nó neamhfhoirmiúil (m.sh. bualadh le chéile go neamhfhoirmiúil, tionóil shóisialta, nó meán shóisialta fiú) agus is féidir é a dhéanamh go díreach nó go hindíreach chuig Oifigeach Cosaint Sonraí.  Ba cheart a thuiscint má dhéantar cumarsáid ábhartha, féachtar air mar gníomhbrú brústocaireachta beag bean ar an duine a ghníomhaigh.                            

”An Tástáil Trí Chéim“

D’fhoilsigh An Coimisiún comhad  “An Tástáil Trí Chéim”.  Tugann sé seo mionshonraí de na daoine atá laistigh de scóp an Achta, liosta na hOifigeach atá luaite agus sainmhíniú ar chumarsáid ábhartha.

"Cumarsáidí Diolmhaithe”

Tugann Alt 5(5) den Acht liosta de chumaráidí ábhartha nach nglactar leo mar bhrústocaireacht.  Tá na Cumarsáidí Díolmhaithe thíosluaite bainteach le hábhar maidir le hiarrthóirí ag toghcháin.

Gnóthaí Phearsanta an duine

Léiríonn Alt 5(5)(a) den Acht go bhfuil comhfhreagras bainteach le gnóthaí phríobháideacha (m.sh. ceart leasa shóisialaigh, tithíocht údarás áitiúil agus srl. Díolmhaithe mura mbíonn baint aige le le forbairt  nó zónáil talún nach bainteach le háit chónaithe phríobháideach neamhphríomha.  Go ginearálta, mar sin, ní fhéachtar ar chumarsáidí a dhéanann duine i leith a g(h)nóthaí p(h)earsanta mar brústocaireacht.

Cumarsáidí ag duine ina (h)acmhainn mar Oifigeach Cosaint Sonraí

Léiríonn Alt 5(5)(j) den Acht cumarsáid a dhéanann Oifigeach Cosaint Sonraí ina (h)acmhainn mar Oifigeach Cosaint Sonraí agus tá sé díolmhaithe. Cumarsáid déanta ag Aire, Aire Stát, Teachta Dála, Seanadóir, Feisire Eorpach nó Comhairleoir ina acmhainn mar Oifigeach Cosaint Sonraí, Ní fhéachtar ar seo mar bhrústocaireacht.  Ba cheart chuimhneamh ag aimsire toghcháin go bhfanann Airí, Airí stát, Seanadóirí, Feisirí Eorpacha  agus Comhairleoirí in oifig agus mar Oifigigh Chosaint Sonraí. Ní bhíonn Teachtaí Dála nach bhfuil ina nAirí/Airí stát nuair a scoirtear an Dáil, agus mar sin stopann siad ina ról mar Oifigigh Chosaint Sonraí.

Cumarsáidí le hiarrthóirí atá mar Oifigigh Chosant Sonraí

Duine a dhéanann cumarsáid d’fhorálacha an Achta le hiarrthóir atá ina Oifigeach Cosaint Sonraí maidir le cumarsáid ábhartha, tá an duine sin ag déanamh brústocaireachta.  Caithfidh an duine sin clárú agus tuairisceán a líonadh leis na gníomhartha bhrústocaireachta.

Cumarsáidí ag iarrthóirí atá mar Oifigigh Chosaint Sonraí

Feidhmítear Alt 5(5) (j) nuair a bhíonn iarrthóir mar Oifigeach Cosaint Sonraí agus a bhíonn ag cumarsáid le hOifigeach Cosaint Sonraí eile  ina (h)acmhainn mar Oifigeach Cosaint Sonraí agus atá ag cumarsáid le hOifigeach Cosaint Sonraí eile ina (h) acmhainn mar Oifigeach Cosaint Sonraí, tá díolmhaithe i bhfeidhm le hAlt 5(5)(j) den Acht (thuas) agus ní fhéachtar ar mar bhrústocaireacht.

Cumarsáidí ag iarrthóirí nach bhfuil ina Oifigigh Chosaint Sonraí

D’fhoilsigh An Coimisiún CAF ar an ábhar de chumarsáidí idir pháirí polaitíochta agus a fheisirí tofa.  Léiríonn an CAF seo ní fhéachann muid ar chumarsáid idir páirtithe agus na hOifigigh Chosaint Sonraí agus nó mar urlabhraithe mar bhrústocaireacht.

Ní fhéachtar ar chumarsáid idir iarrthóir agus Oifigeach Poblí Ainmnithe an pháirtí ar mhaithe le clár pháirtí a bhunú mar bhrústocaireacht. Forálann alt 5.5 (p) go bhfuil cumarsáidí ó pháirtí polaitíochta chuig a chomhaltaí ar oifigigh phoiblí ainmnithe iad agus a dhéantar go heisiach mar chomhaltaí den pháirtí polaitíochta lena mbaineann díolmhaithe faoin Acht

Chomh maith le sin, iarrthóir a úsáideann teagmhálacha le toghtóir chun aiseolas ginearálta a thabhairt don pháirtí nó chun polasaí páirtí a dhréachtadh nó freagra a thabhairt ar fhadhb dháilcheantair,  agus nach bhfuil ag cur chun cinn fadhb dhuine ar leith leis an Oifigeach Cosaint Sonraí leis an smaoineamh suimeanna pearsanta an duine a chur chun cinn, ní fhéachtar ar seo mar brústocaireacht.

Cumarsáid le hOifigeach Cosaint Sonraí maidir le gnóthaí pearsanta duine

Má iarrann duine/daoine ar iarrthóir nó a aontaíonn le duine/daoine cumarsáid a dhéanamh le hOifigeach Cosaint Sonraí maidir le “hábhar cuí” maidir le cur chun cinn an duine sin nó chun fadhb a réiteach’ ansin, d’fhéadfadh an chumarsáid a bheith ina brústocaireacht.  Mar a luadh thuas, níl aon chumarsáid thar cheann daoine, atá bainteach le gnóthaí p(h)earsanta ceangailte le brústocaireacht.  Féachtar cumarsáid maidir le zónáil nó forbairt talún nach bhfuil ina áit chónaithe phríomha mar bhrústocaireacht.

Iarrthóir atá ag cumarsáid ar ábhar Reatha ar son duine nó daoine

Nuair a bhíonn cumarsáid ábhartha idir iarrthóir agus Oifigeach Cosaint Sonraí ar son duine (zónáil nó forbairt talún), agus tá an gníomh laistigh den sainmhíniú atá ar bhrústocaireacht, féachtar ar sin mar ghníomh brústocaireachta indíreach.  Caithfidh an duine sin clárú agus tuairisceán sheoladh. Caithfidh an t-iarrthóir a bheith luaite ar an tuairisceán mar an duine a bhí freagrach as an brústocaireacht. 

Caithfidh iarrthóirí toghtóirí a chur ar an eolas faoin dualgas atá orthu clárú agus tuairisceán  ifc a líonadh agus a sheoladh chuig an Oifigeach Cosaint Sonraí ag rá go bhfuil an duine seo á iarraidh, nó ag ofráil, cumarsáid a dhéanamh le hOifigeach Cosaint Sonraí thar cheann an duine sin maidir le cumarsáid ábhartha.  Caithfidh an duine sin dul chuig suíomh idirlín lobbying.ie agus nó an t-Aonad Rialála Brústocaireachta le haghaidh a thuilleadh eolais.

Achoimre:

  • Iarrthóir atá ag ardú ábhair ghinearála hOifigeach Cosaint Sonraí an pháirtí chun go bhféadfaí clár nó polasaí an pháirtí a dhréachtadh.  Ní fhéachtar ar seo mar brústocaireacht. 

  • Duine atá ag feidhmiú laistigh d’fhorálacha an Achta nuair atá sé/sí ag cumarsáid le hiarrthóir atá mar Oifigeach Cosaint Sonraí, i dtaobh cumarsáid ábhartha, is brústocaireacht atá anseo.

  • Níl aon fheidhm leis na díolmhaithe in Alt 5(5) den Acht i leith Oifigigh Chosaint Sonraí mura bhfuil an t-iarrthóir ina Oifigeach Cosaint Sonraí (nó stopadh de bheith ina Oifigeach Cosaint Sonraí ag an toghchán).

  • Beidh formhór de na curmarsaídí a dhéantar thar cheann daoine maidir lena ngnóthaí phearsanta díolmhaithe mura mbíonn baint acu le zónáil nó forbairt talún nach bhfuil ina áit chónaithe phríomha.

  • Nuair nach bhfuil an t-iarrthóir ina Oifigeach Cosaint Sonraí nó nach bhfuil sé ina Oifigeach Cosaint Sonraí níos mó.  Oifigeach Cosaint Sonraí ag cumarsáid le hOifigeach Cosaint Sonraí eile thar cheann duine atá laistigh d’fhorálacha an Achta, agus baineann sé le cumarsáid ábhartha (zónáil talún nó forbairt talún san áireamh), glacfar leis go bhfuil an duine sin tar éis brústocaireacht indíreach a dhéanamh le hOifigeach Cosaint Sonraí.

  • Caithfidh an duine sin clárú agus tuairisceán a sheoladh chuig an Oifigeach Cosaint Sonraí.  Caithfidh an t-iarrthóir a bheith luaite ar an tuairisceán mar an duine atá freagrach as an brústocaireacht thar cheann an duine sin. 

Caithfidh iarrthóirí chur in iúl do thoghtóirí an fhreagracht atá orthu i leith cláraithe agus tuairisceán a líonadh más gá, nó ofráil teagmháil a dhéanamh le hOifigeach Cosaint Sonraí thar cheann duine maidir le cumarsáid ábhartha.

  • Caithfidh an duine dul chuig lobbying.ie agus nó an t-Aonad Rialáil Brústocaireachta le haghaidh a thuilleadh eolais.

Tuilleadh eolais

B’fhéidir go mbeadh fonn ar iarrthóirí dul chuig an ábhar treorach thíosluaite:

Treoirlíne do dhaoine ag déanamh brústocaireachta.

Treoirlínte do dhaoine i dtaobh forbairt nó zónáil talún.