Cur i Láthair ó Sherry Perreault
Seoladh an Chóid Iompair
28 Samhain 2018
12pm meán lae, 18 Sráid Líosain Íochtarach
Réamhrá
- Tráthnóna maith daoibh. Thar ceann an Choimisiúin um Chaighdeáin in Oifigí Poiblí, tá sé mar phribhléid agam fáilte a chur romhaibh chuig seoladh an Chóid Iompair ón gCoimisiún do dhaoine a sheolann gníomhaíochtaí brústocaireachta.
- Gabhann an Cód leis an Acht um Brústocaireacht a Rialáil. Mar is eol daoibh, is é an Coimisiún um Chaighdeáin a riarann an tAcht.
- Foráiltear le halt 16 den Acht go ndéanfaidh an Coimisiún forbairt agus foilsiú ar Chód Iompair do dhaoine a dhéanann brústocaireacht.
- Fuaireamar roinnt ceisteanna le linn an phróisis um Chód a fhorbairt. Ba mhaith liom freagra a thabhairt ar roinnt díobh anseo.
Cuspóir
- Ar an gcéad dul síos, fuaireamar roinnt ceisteanna faoi cén fáth a bhfuil Cód ag teastáil ós rud é gur trédhearcach atá gníomhaíochtaí brústocaireachta mar thoradh ar a bhfuil san Acht.
- Is é an freagra atá air sin go bhfuil cuspóirí ar leith ag an Acht agus ag an gCód.
- Foráiltear leis an Acht do dhaoine a dhéanann brústocaireacht ar oifigigh phoiblí ainmnithe a chlárú agus do thuairisceáin ar ghníomhaíocht brústocaireachta a fhoilsiú ar an gClár ar líne.
- Léirítear san fhaisnéis ar an gClár cé na gníomhaíochtaí brústocaireachta a rinneadh agus tá sé ina uirlis thábhachtach chun trédhearcacht a chinntiú i dtaca le cinnteoireacht.
- Tá cuspóir difriúil agus comhlántach ag an gCód. Más féidir linn a rá go mbaineann an tAcht le “cad” is gníomhaíocht brústocaireachta ann, is amhlaidh go mbaineann an Cód le “conas” ba cheart í a dhéanamh.
- Is é aidhm an Chóid treoir a thabhairt dóibh sin atá i mbun brústocaireachta maidir le conas ba cheart dóibh déanamh amhlaidh ar bhealach eiticiúil trédhearcach.
- Féachann sé lena chinntiú gur le macántacht, le hionracas agus le meas ar na hinstitiúidí agus na daoine a bhfuiltear ag déanamh brústocaireacht orthu a sheoltar brústocaireacht.
Uainiú
- Is le huainiú a bhaineann ceist eile a fuaireamar. Cén fáth a bhfuil Cód á thabhairt isteach anois? Is amhlaidh, ar ndóigh, go bhfuil an tAcht i bhfeidhm le trí bliana anuas.
- Is fíor gur tháinig an chuid is mó d’fhorálacha an Achta in éifeacht i mí Mheán Fómhair 2015. Áirítear leo sin na ceanglais chun clárú agus tuairisceáin a chur isteach agus forálacha an Achta maidir le fostaíocht iarthéarma.
- Mar sin féin, níor tháinig Cuid 4 den Acht (ina bpléitear le himscrúduithe agus le forfheidhmiú) in éifeacht ach an 1 Eanáir 2017.
- Bhí an Coimisiún den tuairim gurbh fhearr fanacht go dtí go mbeadh an tAcht tosaithe agus i mbun feidhme go hiomlán sula dtabharfaí Cód isteach, agus am á fhágáil lena shocrú.
- Dá bhrí sin, sheolamar próiseas comhairliúcháin phoiblí i mí an Mheithimh i mbliana tar éis dréacht-Chód agus páipéar comhairliúcháin a ullmhú agus d’iarramar tuairimí ónár ngeallsealbhóirí éagsúla.
- Chuir roinnt de na daoine sa seomra seo aighneachtaí ar an dréacht-Chód faoi bhráid an Choimisiúin. Gabhaimid buíochas ó chroí libh as déanamh amhlaidh.
- Ba rí-úsáideach a bhí an t-aiseolas a fuaireamar ar an dréacht. Feicfidh na daoine sin díobh a chonaic an doiciméad bunaidh go ndearnadh roinnt athruithe sa leagan deiridh.
- D’iniúchamar samhlacha eile agus an cleachtas idirnáisiúnta freisin. Ar deireadh thiar thall, áfach, d’fhorbraíomar Cód a oireann is fearr dár riachtanais in Éirinn, dar linn.
Creat an Chóid
- Is doiciméad atá bunaithe ar phrionsabail é an Cód. Ní doiciméad atá bunaithe ar rialacha é.
- Tá feidhm aige maidir le duine ar bith a dhéanann cumarsáid le hoifigeach poiblí ainmnithe, bíodh fostóir, comhlacht ionadaíochta, carthanas, sainchomhairleoir tríú páirtí nó duine aonair atá ag déanamh brústocaireachta i ndáil le criosú ann.
- Ní mór do dhuine ar bith a dhéanann brústocaireacht aird a thabhairt ar an gCód.
- Tá OCHT bprionsabal ann sa Chód:
1) Meas ar chomhlachtaí poiblí a léiriú
- Ba cheart do dhaoine a dhéanann brústocaireacht meas a léiriú ar an bpróiseas daonlathach, ar institiúidí daonlathacha agus ar chomhlachtaí poiblí, lena n-áirítear an dualgas atá ar oifigigh phoiblí thofa agus ar oifigigh phoiblí fónamh ar mhaithe le leas an phobail
- Ba cheart dóibh staonadh ó bhrú míchuí a imirt go díreach nó go hindíreach
- Níor cheart dóibh rochtain fhabhrach nó cóir fhabhrach a iarraidh ar bhonn aitheantais nó ar bhonn caidrimh phearsanta/oibre – agus níor cheart dóibh féachaint le mí-úsáid a bhaint as caidreamh nó é a dhúshaothrú
2) Gníomhú le macántacht agus le hionracas
- Níor cheart dóibh féachaint le faisnéis a fháil nó le tionchar a imirt ar chinntí ar bhealach mímhacánta nó trí úsáid a bhaint as modhanna míchuí nó as tionchar míchuí
- Ba cheart dóibh a gcás a dhéanamh gan faisnéis a mhí-ionramháil nó a chur i láthair ar bhealaí a d’fhéadfaí a mheas a bheith mímhacánta, míthreorach nó bréagach
- Níor cheart dóibh maíomh atá míthreorach, áibhéalta nó áiféiseach a dhéanamh faoi chineál nó méid a rochtana ar oifigigh phoiblí
3) Cruinneas faisnéise a chinntiú
- Ba cheart dóibh gach beart réasúnach a dhéanamh chun iad féin a shásamh gur faisnéis chruinn fhíorasach í an fhaisnéis a sholáthraíonn siad do chomhlachtaí poiblí nó d’oifigigh phoiblí
- Ba cheart dóibh faisnéis chruinn nuashonraithe a thabhairt má thagann athrú ábhartha ar fhaisnéis a cuireadh ar fáil roimhe sin
- Ba cheart dóibh aon fhaisnéis a úsáideadh chun tacú le gníomhaíochtaí brústocaireachta a chur ar fáil go poiblí, nuair is féidir
4) Aitheantas agus cuspóir na ngníomhaíochtaí brústocaireachta a nochtadh
- Ba cheart dóibh, má tá siad i mbun brústocaireachta, a n-ainm a thabhairt, an eagraíocht a n-oibríonn siad di a ainmniú agus aon chliant a bhfuil siad ag déanamh brústocaireachta thar a cheann nó a ceann a ainmniú
- Níor cheart dóibh aitheantas aon chliaint, aon ghnóthais nó aon eagraíochta a bhfuil siad ag déanamh brústocaireachta thar a cheann nó a ceann a cheilt
- Ba cheart dóibh oifigeach poiblí a chur ar an eolas faoi aon leasanna pearsanta atá acu sa ní
- Ba cheart dóibh cuspóir agus torthaí beartaithe na cumarsáide a chur in iúl go soiléir
5) Rúndacht a choimeád
- Níor cheart dóibh faisnéis rúnda a fuarthas ó chomhlacht poiblí nó ó oifigeach poiblí a úsáid nó a nochtadh ach amháin ar an mbealach a comhaontaíodh leis an oifigeach agus chun an chuspóra a raibh sí beartaithe í a úsáid nó a nochtadh ina leith
- Níor cheart dóibh faisnéis rúnda a sceitheadh faoi chliaint ach amháin i gcás go bhfuair siad toiliú feasach ón gcliant NÓ i gcás go gceanglaítear orthu le dlí an fhaisnéis sin a nochtadh
6) Tionchar míchuí a sheachaint
- Níor cheart dóibh féachaint le braistint oibleagáide a chur ar an oifigeach trí bhronntanais nó fáilteachas a thairiscint don oifigeach
- Áirítear leis sin aon tairiscint, aon dreasacht nó aon luach saothair a thabhairt i láthair, ar dá mbarr a bheadh baol ann go sáródh oifigeach poiblí tofa nó ceaptha aon dlí, aon rialachán, aon riail nó aon chaighdeán iompair is infheidhme maidir leis an oifigeach
- Ba cheart dóibh iad féin a chur ar an eolas faoi rialacha/chóid iompair a bhfuil feidhm acu maidir le glacadh le bronntanais nó fáilteachas ag oifigigh phoiblí
- Níor cheart dóibh féachaint le tionchar a imirt ar oifigeach tofa nó ceaptha seachas trí fhianaise, faisnéis, argóintí agus taithí a sholáthar lena dtacaítear leis na gníomhaíochtaí brústocaireachta
7) Forálacha an Achta um Brústocaireacht a Rialáil a chomhlíonadh
- Ba cheart dóibh cloí le ceanglais i dtaca le clárú agus tuairisceáin agus le haon iarraidh maidir le faisnéis bhreise
- Ba cheart dóibh cloí leis an treoir maidir lena bhfuil i dtuairisceáin agus lena chruinne atá siad
- Ba cheart dóibh eolas a thabhairt do chliaint faoin gceanglas chun clárú
- Ba cheart dóibh bheith ar an eolas faoi fhorálacha alt 22 den Acht (fostaíocht iarthéarma) – má bhíonn siad ag iarraidh duine atá faoi réir na bhforálacha sin a fhostú, ba cheart dóibh a dhéanamh amach cé acu a bhreithnigh an duine na ceanglais nó nár bhreithnigh agus cé acu nach mór dóibh toiliú an Choimisiúin a iarraidh nó a d’iarr siad toiliú an Choimisiúin cheana féin
- Mar mheabhrúchán – is iad na daoine atá faoi réir tréimhse mharana fostaíocht iarthéarma ná airí, airí stáit, comhairleoirí d’airí, státseirbhísigh ainmnithe shinsearacha (ní fholaítear anseo oifigigh thofa nach sealbhóirí oifige iad, e.g. Teachtaí Dála, Seanadóirí, Feisirí de Pharlaimint na hEorpa, comhaltaí údaráis áitiúil)
8) Aird a thabhairt ar an gCód Iompair
- Ba cheart dóibh, i dteannta a n-oibleagáidí reachtúla faoin Acht a chomhlíonadh, féachaint leis na caighdeáin atá leagtha amach i bprionsabail agus rialacha an Chóid seo a chomhlíonadh
- Ba cheart dóibh cloí le brí agus meon an Chóid
Athbhreithniú rialta ar an gCód
- Tá ag an Acht foráil athbhreithnithe reachtúil a fhágann nach mór an tAcht a athbhreithniú gach trí bliana. Tá sé beartaithe an chéad athbhreithniú eile a dhéanamh sa bhliain 2019.
- Tá sé beartaithe go gcloífidh an Cód leis an tráthchlár céanna agus go n-athbhreithneofar é a luaithe a chuirtear aon athbhreithniú reachtúil ar an gCód i gcrích.
Foilsiú an Chóid agus Tosach Feidhme
- Foilsíodh an Cód ar ár suíomh Gréasáin ag www.lobbying.ie. Is féidir leat cóip dár gcoimre áisiúil a íoslódáil, áit a dtugtar an tAcht agus an Cód le chéile mar thagairt.
- Tá líon beag cóipeanna priontáilte againn anseo inniu freisin.
- Tiocfaidh an Cód in éifeacht an 1 Eanáir. Tá sé mar rún againn leanúint ar aghaidh ag cur an Achta agus an Chóid chun cinn agus ag méadú feasacht ar fhorálacha an dá dhoiciméad.
Focal scoir
- Mar fhocal scoir, tá súil againn go gcabhróidh an Cód le tuilleadh treorach agus tuilleadh soiléire a thabhairt ar conas a d’fhéadfaí brústocaireacht a dhéanamh ar bhealach níos eiticiúla agus níos trédhearcaí.
- Táimid ag súil le leanúint le comhlíonadh a chur chun cinn agus le tuilleadh trédhearcachta a spreagadh sa saol poiblí.
- Sula gcríochnaím an cur i láthair seo, ba mhaith liom buíochas a ghabháil le baill foirne an Choimisiúin um Chaighdeáin in Oifigí Poiblí as an obair a rinne siad ar an ócáid seo a eagrú, ar na comhairliúcháin a reáchtáil agus ar an gCód a dhréachtú.
- Go raibh maith agaibh go léir as éisteacht liom agus as teacht le chéile linn inniu.
- An bhfuil aon cheisteanna agaibh?